Z raportu przygotowanego przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych wynika, że pielęgniarki i położne w Polsce są coraz starsze. Średnia wieku pielęgniarek to 53 lata, położne są dwa lata młodsze – powiedziała we wtorek (24 maja) prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Zofia Małas.

Raport przygotowano w oparciu o dane, uzyskane z Centralnego Rejestru Pielęgniarek i Położnych, dokument obrazuje aktualną sytuację kadrową w zawodach pielęgniarki i położnej oraz prognozę do 2030 r..

Wnioski – jest źle, a będzie jeszcze gorzej

  • W Polsce zatrudnionych jest dokładnie 234 665 pielęgniarek i 28 995 położnych. 
  • Najwięcej pielęgniarek w Polsce jest w przedziale wiekowym 51-60 lat – ponad 84 tys., co stanowi 36 proc. liczby zatrudnionych.
  • Ponadto, już teraz aż 68,9 tys. aktywnych zawodowo pielęgniarek jest w wieku emerytalnym (29,36 proc.), a za 18 lat będzie to 65 proc.
  • Jeśli chodzi o położne, sytuacja wygląda podobnie, jak w przypadku pielęgniarek: najwięcej jest ich w przedziale wiekowym 51-60 lat (ponad 10 tys.; 34,9 proc.).

Wiceprezes NIPIP Mariola Łodzińska przyznała, że niepokojącym jest fakt, że mimo wszystko coraz większa grupa pielęgniarek nabywa uprawnienia emerytalne w stosunku do tych, które uzyskują prawo wykonywania zawodu.

Pacjentami opiekować będą się emerytki

Raport zawiera prognozy dotyczące liczby pielęgniarek i położnych w naszym kraju do roku 2030. Za osiem lat aż 65 proc. pielęgniarek oraz 60 proc. położnych zatrudnionych będzie w wieku, który uprawnia do świadczeń emerytalnych. Prognoza na kolejne lata wskazuje rownież, że średnia wieku pielęgniarek z każdym kolejnym rokiem będzie się zwiększała.

Zarówno wiceminister Bromber, jak i Zofia Małas, prezes NIPiP, zgadzają się, że istnieje duża potrzeba „odmłodzenia” kadry pielęgniarskiej.

Pielęgniarki umierają o 20 lat wcześniej niż przeciętna Polka

W 2021 r. nastąpił znaczny wzrost liczby zgonów pielęgniarek i położnych. Nie badano przyczyn tego zjawiska jednak należy pamiętać, że w trakcie pandemii zmarło wiele pracowników medycznych, oraz że średni wiek całej grupy zawodowej stale wzrasta. Dokładne zbadanie tego zjawiska wymaga przeprowadzanie odrębnych badań – czytamy w raporcie.

Raport wskazuje, że statystyczna pielęgniarka i położna żyje o prawie 20 lat krócej niż statystyczna Polka. Z danych za okres od 2016 do 2021 r. wynika, że średnia wieku w chwili zgonu to tylko 62,3 lata. Dla porównania średnia wieku kobiet w Polsce to 81,8 lat.

Działania promujące zawód pielęgniarki i położnej

– Coraz więcej osób decyduje się na studiowanie na kierunku pielęgniarstwo i na położnictwie, to bardzo ważna informacja. Wzrasta też liczba szkół w tym zakresie, rosną kompetencje i umiejętności. Dofinansujemy kształcenie podyplomowe, w tym roku przeznaczamy na to 10 mln zł. Mam też nadzieję, że wspólnie będziemy realizowali duży projekt unijny na kwotę przeszło 100 mln zł – podkreślił wiceminister Bromber.

Obecna sytuacja wymaga podjęcia natychmiastowych działań. Poniżej rekomendacje Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych oraz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych:

  • zwiększenie liczy osób uzyskujących prawo wykonywania zawodu pielęgniarki i zawodu położnej (liczba absolwentów musi wzrosnąć z ok. 5,6 tys. do 10 tys. rocznie; na kierunkach należy kształcić 20 tys. osób każdego roku); aby osiągnąć to należy zwiększyć liczbę miejsc i wydziałów na wspomnianych kierunkach, zagwarantować zatrudnienie po studiach, poprzez wprowadzenie rezydentur oraz promować zawody wśród uczniów szkół średnich;
  • zachęcanie osób posiadających uprawnienia emerytalne do dalszego wykonywania zawodu (wprowadzenie dodatków motywacyjnych, wprowadzenie urlopów dla poratowania zdrowia);
  • zapobieganie zmniejszaniu liczby pielęgniarek i położnych w naszym kraju (zapewnienie stabilnego wynagrodzenia, które uwzględnia kwalifikacje i doświadczenie zawodowe);
  • realizowanie zapisów Polityki Wieloletniej Państwa na Rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce.